Mycoplasma Pneumoniae là gì?

Mycoplasma pneumoniae là gì?

Mycoplasma pneumoniae là một vi khuẩn thuộc lớp Mollicutes. Tuy là vi khuẩn nhưng chúng có kích thước rất nhỏ ngang với những con virus, đôi khi còn nhỏ hơn một số loài virus lớn. Kích thước rất nhỏ nên cấu tạo của chúng cũng tối giản hết mức dẫn tới chúng không thể tồn tại bên ngoài tự nhiên mà cần phải chui vào trong tế bào để sinh sống và sinh sản. Vì vậy, người ta gọi nhóm vi khuẩn này là vi khuẩn ký sinh nội bào.

Mycoplasma pneumoniae là vi khuẩn có kích thước 0.15-0.3 micromet, không quan sát được bằng kính hiển vi thông thường. Chúng là vi khuẩn nhưng không có vách tế bào, ban đầu được coi như một virus vì kích thước nhỏ nhưng chúng sinh sản không phụ thuộc vào tế bào vật chủ cũng như không nhờ vào hệ gen của vật chủ. 

Mycoplasma pneumoniae có ái tính với niêm mạc đường hô hấp nên thường trú ngụ ở đây dưới dạng cộng sinh không gây bệnh. Tuy nhiên, khi có điều kiện thuận lợi, chúng sẽ sinh sản và phát triển gây bệnh cho con người gây các triệu chứng viêm đường hô hấp trên và viêm phổi không điển hình.

Mối nguy hiểm của Vi khuẩn mycoplasma pneumoniae

Mycoplasma pneumoniae từ cái tên đã thấy được khả năng gây bệnh của vi khuẩn này rồi (pneumo: phổi). Vi khuẩn này chủ yếu gây viêm phổi không điển hình ở cộng đồng. Như đã nói ở trên, vi khuẩn có thể có sẵn trong niêm mạc hầu họng của một số người, khi gặp điều kiện thuận lợi hoặc một số đột biến làm vi khuẩn sinh sôi và gây bệnh. Bệnh lây lan từ người sang người và có thể gây thành dịch. Nó gây ra khoảng 10-30% trong tổng số các tác nhân gây viêm phổi tại cộng đồng.

Ngoài ra, chúng còn gây các triệu chứng về da liễu như hội chứng Stevens-Johnson, viêm miệng liên quan tới mycoplasma pneumoniae gây viêm loét da và niêm mạc rất khó khăn trong điều trị.

Triệu chứng khi mắc bệnh do Vi khuẩn mycoplasma pneumoniae

1. Bệnh viêm phổi không điển hình do mycoplasma pneumoniae.

Bệnh thường xảy ra với trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn còn trẻ. Các triệu chứng ban đầu của viêm phổi do mycoplasma pneumoniae bao gồm: Sốt, đau họng và ho khan dai dẳng. 

Các triệu chứng thường biểu hiện sau 2-3 tuần ủ bệnh. Các triệu chứng có thể tiếp diễn bằng đau đầu, sổ mũi giống như các dấu hiệu của cảm cúm thông thường. Khi bệnh đã phát triển đến giai đoạn toàn phát, thường sốt cao trên 39 độ C, kèm theo lạnh người, đau đầu và ho nhiều. Ho có thể ho khan từng cơn hay ho có đờm trắng. Đôi khi một số người có triệu chứng khó thở đau ngực, ho dữ dội.

Đối với trẻ em, triệu chứng của bệnh thường là ho và sốt. Ở trẻ thường không sốt quá cao, chủ yếu nhiệt độ khoảng dưới 39 độ C mà chủ yếu là triệu chứng ho liên tục kéo dài. Ban đầu thường là ho khan sau đó là ho có đờm kéo dài. Ho dai dẳng có thể lên tới 3-4 tuần. Đây cũng chính là lý do mà cha mẹ thường phải đưa trẻ nhập viện khi nhiễm vi khuẩn mycoplasma pneumoniae. Tình trạng nặng của bệnh trẻ có thể có triệu chứng của khó thở, tím tái.

Mycoplasma pneumoniae thường gây ra những vụ dịch nhỏ vào mùa thu và xuân.

Triệu chứng của bệnh thường không quá rầm rộ nhưng khi làm các phương pháp cận lâm sàng thì thấy tổn thương lớn hơn nhiều. Không có hình ảnh điển hình trên phim x quang ngực nhưng thương thường nhiều hơn so với những triệu chứng mà chúng gây ra cho các bệnh nhân. 

Chẩn đoán bệnh thương dựa vào những xét nghiệm vi sinh: Lấy dịch rửa phế quản hoặc các chất tiết ở phổi nuôi cấy và xác định vi khuẩn. Cũng có thể dùng phương pháp huyết thanh để chấn đoán bệnh chủ yếu là phương pháp ELISA.

Ngoài viêm phổi không điển hình, mycoplasma pneumoniae còn là nguyên nhân gây ra một số chứng bệnh như viêm họng, viêm phế quản.

2. Bệnh da liễu do mycoplasma pneumoniae 

Ngoài viêm đường hô hấp thì vi khuẩn còn có khả năng gây bệnh trên da với một số bệnh như viêm miệng, hồng ban nút, hội chứng Stevens-Johnson.

Ban đầu bệnh chỉ biểu hiện bởi triệu chứng sốt và mệt mỏi. Nhưng sau đó, khó chịu ở mắt, miệng và gây loét những vùng trên. Thường tỏn thương 2 vùng niêm mạc trở lên. Đồng thời, trên da xuất hiện các dát đỏ hình bia bắn bằng phẳng với da lành. Trên nền dát đỏ đó, các bọng nước nổi lên.

Bệnh được chẩn đoán bằng xét nghiệm vi sinh hoặc xét nghiệm huyết thanh bao gồm IgM, IgG,IgA.

Điều trị bệnh do Vi khuẩn mycoplasma pneumoniae

Với những vi khuẩn thuộc nhóm vi khuẩn không điển hình thì kháng sinh thường dùng như nhóm penicilin và cephalosporin thường không có tác dụng do chúng không có vách tế bào – nơi các loại khánh sinh trên tấn công vào. Thường các bác sỹ sẽ sử dụng kháng sinh thuộc nhóm macrolid: Erythromycin, Clarithromycin, Azithrommycin có đầy đủ các chế phẩm từ thuốc uống, thuốc bột tới dạng siro dễ dàng sử dụng. 

Ngoài ra, các kháng sinh khác được sử dụng như nhóm Quinolon: Ciprofloxacin, Moxifloxacin,… nếu các nhóm Macrolid đã bị kháng hoặc dùng cho người lớn. Tuy nhiên, các loại kháng sinh được sử dụng dưới sự cho phép và chỉ định của bác sỹ, người bệnh không nên tự ý dùng thuốc tránh hiện tượng kháng thuốc kháng sinh của vi khuẩn gây khó khăn cho điều trị sau này.

Để điều trị triệu chứng, các bác sỹ còn cho thuốc hạ sốt, giảm ho,… 

Với bệnh da liễu do mycoplasma pneumoniae, có thể cần dùng tới corticoid nhằm hạn chế tình trạng di ứng của cơ thể kèm theo đó là các loại thuốc bôi nhằm tránh bội nhiễm vi khuẩn tại những vùng bọng nước bị vỡ.

Đường lây và cách phòng ngừa

Cũng như tất cả các bệnh về đường hô hấp khác, vi khuẩn mycoplasma pneumoniae lây lan theo đường hô hấp thông qua các giọt bắn từ người mang mầm bệnh cho người lành. Từ đó chúng có thể lây lan cho những người xung quanh như gia đình, trường học gây ra những vụ dịch vừa và nhỏ. 

Mức độ gây bệnh của vi khuẩn cũng phụ thuộc và sức đề kháng của cơ thể, nếu sức đề kháng càng yếu thì khả năng gây bệnh càng cao. Yếu tố môi trường cũng là một yếu tố tác động đến bệnh. Môi trương ô nhiễm, nhiều khói thuốc lá cũng tác động làm tăng khả năng gây bệnh cũng như mức độ nặng nề của bệnh. Do đó, để phòng bệnh cần chú ý một số điều sau đây: 

- Hiện tại chưa có vaccin phòng bệnh nên chúng ta cần chủ động phòng tránh trước khi bị bệnh.

- Nâng cao sức đề kháng của cơ thể bằng cách luyện tập thể dục thể thao thường xuyên, đồng thời bổ sung dinh dưỡng đầy đủ năng lượng cũng như chất khoáng cần thiết cũng như vệ sinh thân thể tốt hơn.

- Hạn chế tiếp xúc với môi trường ô nhiễm như khói bụi, khói thuốc lá,…

- Chủ động đeo khẩu trang nơi công cộng, nơi đông người.

- Tới gặp bác sỹ nếu có bất cứ dấu hiệu nào của bệnh.

Như vậy, trên đây là một số thông tin hữu ích cung cấp cho bạn đọc về vi khuẩn mycoplasma pneumoniae. Bệnh do mycoplasma pneumoniae gây ra nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây biến chứng và lây lan sang cộng đồng. Do đó, nếu có các triệu chứng của bệnh chúng ta cần đến cơ sở y tế ngay.