Rối loạn nhịp thở? Các loại nhịp thở bất thường hay gặp

Như vậy có thể thấy, việc thở không đơn giản như cách chúng ta vẫn hình dung, nó là một quá trình tuần tự , tuy đơn giản nhưng bức thiết và bắt buộc không được có sự sai lệch. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu một trong những cách duy trì sự sống cơ bản của động vật và con người chúng ta trong bài viết này nhé!
 

Như đã nói ở trên, vì là một quá trình cơ bản tự nhiên nhất nhằm duy trì sự sống và trao đổi chất, nên thở đóng một vai trò cực kì quan trọng trong chuỗi phát triển của con người. Và giờ đây chúng ta đang phải đối diện với một trong những loại bệnh thường thấy liên quan trực tiếp tới sự thở: rối loạn nhịp thở.

Rối loạn nhịp thở (Disturbances in Breathing-DB) là một tình trạng hô hấp thường được đặc trưng bởi kiểu thở không đều, liên tiếp xảy ra trong trường hợp không mắc các bệnh đồng thời điểm hoặc di chứng phát sau các bệnh tim phổi. Mặc dù triệu chứng chính đa phần là khó thở hoặc “thiếu không khí”, sự rối loạn này cũng có liên quan đến các triệu chứng khác của hô hấp như chóng váng , đau đầu và tim đập nhanh (đánh trống ngực).

Rối loạn nhịp thở đã được nghiên cứu và xác định lâm sàng trên mọi lứa tuổi. Tỷ lệ mắc bệnh này ở người lớn đã được thống kê trong lĩnh vực sức khỏe y tế cộng đồng ban đầu ở Vương quốc Anh là khoảng 9,5%. Ngoài ra, trong số những người bị hen suyễn, một chẩn đoán dương tính với rối loạn nhịp thở được tìm thấy ở một phần ba của nữ giới và chiếm mất một phần năm nam giới.

Mặc dù DB luôn được nghiên cứu trong nhiều thập kỷ bởi những người dày dặn kinh nghiệm, nhưng nó dường như vẫn tiềm ẩn sự thiếu hiểu biết, nguyên do là bởi có rất ít các thử nghiệm lâm sàng với chất lượng đạt tiêu chuẩn với các thước đo kết quả đã được tính toán trên lý thuyết xác nhận cụ thể cho những đối tượng này.

Do đó, DB rất dễ bị chẩn đoán sai lệch, do các triệu chứng đi kèm (khó thở, tim đập nhanh và chóng mặt) tương tự như các bệnh tim phổi thông thường khác cùng hen suyễn. Tỷ lệ khảo sát chẩn đoán sai DB cao cho thấy các chuyên gia về chăm sóc sức khỏe không hiểu hoặc nắm rõ đầy đủ về tình trạng này dẫn đến hệ lụy có thể không cung cấp cho bệnh nhân một phương pháp điều trị thích hợp.

Với tính chất đa dạng của DB, việc đánh giá tổng thể, mang một cái nhìn đa chiều dường như là cách thích hợp nhất để nâng cao sự hiểu biết và độ chính xác trong chẩn đoán. Đánh giá mang tính tường thuật hiện tại được phát triển như một phương tiện dùng để tóm tắt các bằng chứng có sẵn về chứng rối loạn này, cũng như nâng cao hiểu biết về loại bệnh cơ bản này của các nhà nghiên cứu và các nhà thực hành trong việc chẩn đoán và phân biệt rõ đối với những bệnh tim phổi thông thường khác như COPD và hen suyễn.

Ở trong lĩnh vực y tế nói chung, người ta đã phát hiện và chia ra làm nhiều loại kiểu thở đặc trưng tương ứng với các loại bệnh liên quan. Trong số đó có thể nêu ra một kiểu thở đăc trưng là cheyne stokes - đặc trưng phổ biến thường gặp.  Kiểu thở Cheyne – Stokes là một kiểu thở rất bất thường, có hiện tượng đặc trưng bởi các đợt thở nhanh, xen kẽ lẫn với các đợt ngưng thở tạm thời. Một đợt ngưng thở thường xuất hiện cùng lúc với một đợt thở nhanh tạo thành một chu kỳ, kéo dài trên dưới một phút.
 

- Giai đoạn 1: ngưng thở chừng 15 - 20 giây.
- Giai đoạn 2: bắt đầu thở nông, nhẹ lại, sau đó dần dần trở nên nhanh, sâu và mạnh đột ngột. Sau đó lại xoay chuyển thành nhẹ, nông rồi lại ngưng thở và sang chu kì tiếp theo.

Kiểu thở đặc trưng Cheyne – Stokes thường dễ bắt gặp trong suy tim xung huyết, xuất huyết não, u ở não, nhiễm độc nặng, hàm lượng ure trong máu cao,…

Thở Cheyne-Stokes là một dấu hiệu có giá trị, thường gặp ở bệnh nhân có phân suất tống máu < 40% và bắt gặp ở 50% bệnh nhân CHF ( suy tim sung huyết). Nhiều nghiên cứu cho thấy những bệnh nhân suy tim có kiểu thở Cheyne-Stokes thì tiên lượng xấu hơn rất nhiều những bệnh nhân không thở kiểu này.

Ngoài kiểu Cheyne-Stokes vừa nêu phía trên ra thì còn có một kiểu thở khác mang đậm tính đặc trưng của kiểu thở “ nặng nhọc”. Nếu như C-S là ngừng thở-thở nhẹ dịu- thở nhanh , gấp gáp thì kiểu thở đang được đề cập hoàn toàn ngược lại. Đó là kiểu thở Kussmaul với đặc trưng là thở rất sâu và nặng nhọc, liên quan đến các bệnh lý như nhiễm toan chuyển hóa,nhiễm toan lactic, nhiễm trùng huyết,… đặc biệt là nhiễm toan ceton do đái tháo đường (diabetic ketoacidois, DKA) và suy thận.
 
Đây là một dạng bệnh liên quan tới tăng thông khí. Ở nhiễm toan chuyển hóa, bệnh nhân thở ban đầu nhanh và nông, nhưng khi nhiễm toan trở nên trầm trọng, nhịp thở sâu và nặng nhọc kèm hổn hển. Kiểu thở này là một đáp ứng nhằm thích nghi của nhiễm toan chuyển hóa. Việc thở sâu, nhanh sau đó hít vào làm giảm thiểu đi khoảng chết giải phẫu, hiệu quả nhiều hơn việc đào thải khí CO2, do đó sẽ giảm bớt tình trạng nhiễm toan và làm tăng pH.

Ngoài ra, có thể tổng hợp một số kiểu thở bất thường khác mang những đặc điểm riêng như:

Việc hiểu biết về cách thức thở tự nhiên cùng với các vấn đề suy biến ra sẽ giúp chúng ta rất nhiều trong công cuộc ngăn ngừa và khám phá ra các cách chữa , nhận biết bệnh hiệu quả hơn. Đối với các bệnh liên quan tới đường thở đã được phát hiện và có giải pháp thích nghi; còn nhiều vấn đề khác sẽ ngày một xuất hiện thêm đi kèm với những tình trạng mới của một Thế Giới phát triển.

Bài viết trên, Medjin hy vọng sẽ giúp ích được cho các bạn có một cái nhìn chuyên sâu hơn về những vấn đề cơ bản trong cuộc sống. Enjoy it!